Tom Lewis – «Χιλή: Κράτος και Επανάσταση»

Presidente-Salvador-Allende (7)

Το κίνημα και η απάντηση της Δεξιάς

Οι Χιλιανοί εργάτες και αγρότες εμπνεύστηκαν και απέκτησαν αυτοπεποίθηση από την εκλογική νίκη του Αλιέντε. Οι αγροτικές οργανώσεις όχι μόνο διατήρησαν ένα υψηλό επίπεδο κινητοποίησης κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών της νέας κυβέρνησης αλλά επίσης άρχισαν να εντείνουν τον ρυθμό των καταλήψεων γης, οι οποίες αυξήθηκαν από 368 το 1970 σε 658 το 1971. Τον Μάιο ο Αλιέντε διέταξε να σταματήσουν οι καταλήψεις γης και είπε στους χωρικούς να περιμένουν τη νομοθετική ρύθμιση για τον αναδασμό της γης. Επίσης έκανε δημόσια κριτική στην ηγεσία του MIR η οποία είχε επιρροή στους αγρότες και στις οργανώσεις των παραγκουπόλεων, συμβουλεύοντάς τους να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους μέσα στα πλαίσια του νόμου.

Λίγες είναι οι ανοιχτές συγκρούσεις που έλαβαν χώρα μεταξύ των εργατών και της νέας κυβέρνησης το πρώτο μισό του 1971. Και αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση των μισθών των χειρωνακτών εργατών κατά 38 τοις εκατό και των υπαλλήλων κατά 120 τοις εκατό. Η ανεργία επίσης μειώθηκε σε λιγότερο από 10 τοις εκατό και η οικονομία ανέκαμψε με ρυθμούς που έφταναν το 8 τοις εκατό το χρόνο. Οι διαμάχες που ξέσπασαν πάντως αποκάλυψαν ξεκάθαρα την σφοδρή αντίθεση ανάμεσα στις προσδοκίες πολλών εργατών και το όραμα της «δικής» τους κυβέρνησης για το πώς θα επιτευχθεί η αλλαγή. Ο Αλιέντε για παράδειγμα εξαγριωμένος ονόμασε πρόωρο το αίτημα των απεργών εργατών στην υφαντουργία Yarur τον Απρίλιο του 1971 να εθνικοποιήσει την επιχείρηση. Όμως, όπως και σε πολλές περιπτώσεις που οι εργάτες καταλάμβαναν εργοστάσια ο Αλιέντε αναγκαζόταν να αναγνωρίσει τετελεσμένα γεγονότα. 20

Κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της διακυβέρνησής του ο Αλιέντε εθνικοποίησε 90 επιχειρήσεις και 1.400 αγροκτήματα. Η αντίσταση από τη μεριά των καπιταλιστών και των γαιοκτημόνων τώρα μεγάλωσε, καθώς γινόταν ξεκάθαρο ότι η εκλογική νίκη του Αλιέντε είχε απελευθερώσει ένα κύμα από εργατικές και αγροτικές καταλήψεις εργοστασίων και γης, παρά το οτιδήποτε και αν έκανε για να τις σταματήσει. Οι πολυεθνικές που προηγούμενα είχαν την ιδιοκτησία των ορυχείων χαλκού προσπάθησαν να εμποδίσουν την εξαγωγή του χαλκού. Οι γαιοκτήμονες στράφηκαν στα δικαστήρια, όπου μπορούσαν να υπολογίζουν σε φιλική αντιμετώπιση για αποζημίωση από τις καταπατήσεις. Χρησιμοποιώντας την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο οι Χριστιανοδημοκράτες άρχισαν να ορθώνουν νομικά εμπόδια στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων. (19) Για να γίνουν ακόμα χειρότερα τα πράγματα, η οικονομική κατάσταση επιδεινώθηκε κατά το τελευταίο διάστημα του 1971. Η αρχικά επιτυχημένη πολιτική αναζωογόνησης της οικονομίας που ακολούθησε το Λαϊκό Μέτωπο μέσω εκτεταμένης αύξησης των μισθών και της παραγωγής οδήγησε σύντομα σε σοβαρό πληθωρισμό και ελλείψεις αγαθών.

Δεδομένου του πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος, η Λαϊκή Ενότητα «δεν μπορούσε να προχωρήσει περισσότερο… εκτός και αν ήταν έτοιμη να επιτεθεί στην αστική τάξη …» (20) Ο Αλιέντε διστάζει αυτό το βήμα γιατί « θα τον πήγαινε πέρα από τις εγγυήσεις τις οποίες είχε δώσει και αντιπροσώπευε μια πρόκληση απέναντι στις υπάρχουσες σχέσεις ιδιοκτησίας και την ταξική φύση της κοινωνίας»(21) Αντιθέτως πίεσε για τον περιορισμό των μισθών των εργατών και μείωσε τον αριθμό των εθνικοποιήσεων.
Στο μεταξύ η Χιλιανή αστική τάξη βγαίνει από το λήθαργο και οργανώνει μια μεγάλη διαδήλωση που συνέπεσε με την διάρκειας ενός μήνα επίσκεψη του Φιντέλ Κάστρο στα τέλη του 1971. Στην «Διαμαρτυρία της Κατσαρόλας» τον Δεκέμβριο αστοί και γυναίκες της μεσαίας τάξης, πολλές από τις οποίες κουβάλησαν και τους υπηρέτες τους για να μεταφέρουν τα κουζινικά, γέμισαν τους δρόμους.

Αλλά πίσω από τις διαδηλώσεις για τις ελλείψεις αγαθών υπήρχε ένας άλλος, πολύ πιο μακροπρόθεσμος στόχος: η κινητοποίηση της μεσαίας τάξης για να προειδοποιήσει τους αστούς παγκόσμια για τη μάχη που έρχεται, και για να εκφραστεί ο σκεπτικισμός των αστών απέναντι στην ικανότητα της Λαϊκής Ενότητας να ελέγξει την εργατική τάξη. Και είναι αληθές ότι παρά τις εκκλήσεις της Λαϊκής Ενότητας και τις καλυμμένες επιθέσεις σε απεργούς και καταληψίες, ο Αλιέντε δεν ήταν σε θέση να ελέγξει το εργατικό κίνημα πλήρως. Στο διάστημα από τον Ιανουάριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1971, ο αριθμός των απεργιών έφτασε τις 1.758 και οι καταλήψεις γης έφτασαν τις 1.278. (22)

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.