Η 18η Οκτωβρίου 1981 -ακριβώς σαν χθες- θα άλλαζε τα πράγματα και στο επίπεδο του Κοινοβουλίου, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Τι ήταν όμως η Αλλαγή; Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου παρουσιάζοντας τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του, έκανε λόγο για «αλλαγή παραδείγματος».
Το αν και πόσο αυτό επιτεύχθηκε, θα το κρίνει ο ιστορικός του μέλλοντος. Το κρίνουν όμως οι πολίτες, όπως προκύπτει από μετρήσεις, αλλά και από πολλές συμπεριφορές και εκδηλώσεις.
Ας επιστρέψουμε όμως σε εκείνη τη μαγική βραδιά της 18ης Οκτωβρίου. Η μάλλον στην επομένη, όταν, μετά την ορκωμοσία του ως πρωθυπουργού, ο Ανδρέας Παπανδρέου, σχημάτιζε την πρώτη του κυβέρνηση.
Η πρώτη του κίνηση, με ιδιαίτερο συμβολισμό, ήταν η ανάληψη από τον ίδιο και του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Το οποίο μάλιστα διατήρησε καθ’ όλη τη διάρκεια της πρώτης του κυβερνητικής θητείας.
Με την κίνηση αυτή έστελνε ένα μήνυμα προς τη στρατιωτική ηγεσία, με διττό περιεχόμενο. Της στήριξης από τη μία, αλλά και της «μηδενικής ανοχής» από την άλλη, σε τυχόν προσπάθεια υποτροπής. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι εντασσόταν και αυτή η κίνηση, στην «αλλαγή παραδείγματος» που ανέφερε ο πρωθυπουργός στην ομιλία του.
Γιατί μπορεί να είχαν παρέλθει επτά χρόνια από την κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος, μπορεί όλοι να είχαν πειστεί για την εδραίωση της δημοκρατίας και η ομαλή εναλλαγή εξουσίας, σε ένα μάλιστα σχηματισμό με έντονα ριζοσπαστικά, έως «ανατρεπτικά» στοιχεία το επιβεβαίωνε, μπορεί η στρατιωτική ηγεσία να είχε αντιληφθεί τις ολέθριες συνέπειες, για την ίδια της την υπόσταση, από την ανάμιξη στο πολιτικό παιχνίδι, όμως οι νοοτροπίες και οι εδραιωμένες παραστάσεις δεν εξαλείφονται εύκολα.
Είναι ενδεικτικά όσα περιγράφει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στο «Αρχείο» του, για την εκδηλωθείσα πρόθεση της τότε στρατιωτικής ηγεσίας να παραιτηθεί σύσσωμη, επειδή διαφωνούσε με την ψήφο του ελληνικού λαού! Να σημειωθεί δε ότι αρχηγός ΓΕΕΘΑ ήταν ο στρατηγός Αγαμέμνων Γκράτσιος, που είχε αντιταχθεί στη δικτατορία.
Ενδεικτική ήταν όμως και η αντίδραση του ίδιου του Καραμανλή, ως Προέδρου της Δημοκρατίας, του θεσμικού δηλαδή θεματοφύλακα του πολιτεύματός μας. Που περίπου θεώρησε φυσιολογική μια τέτοια αντίδραση και αρκέστηκε, κατά τη δική του προσωπική αφήγηση, στην προτροπή του, που όντως εισακούστηκε, να μην επιμείνουν στις παραιτήσεις τους. Καταλαβαίνει κανείς τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο, εκείνη τη στιγμή, στο ξεκίνημα της νέας κυβέρνησης.
Πιθανότατα ο Ανδρέας Παπανδρέου, που ενημερωνόταν διαρκώς και σε βάθος, από έμπιστα πρόσωπα, για την κατάσταση στις Ενοπλες Δυνάμεις, να είχε υπόψιν του αυτό το κλίμα. Σε κάθε περίπτωση αποδείχθηκε μια σοφή επιλογή.
netakias 